مرکز انتقال نفت قره چمن وظیفه انتقال حدود 10 میلیارد لیتر نفت خام و فرآوردههای نفتی را در سال به عهده دارد.
اسم ترکمنچای که میآید عهدنامه ننگین ترکمنچای به خاطر میآید، عهده نامه 16 فصلی که حاکم بیدرایت به واسطه آن خاک کشور را دو دستی به بیگانه بخشید.غافل از اینکه ترکمنچای نام شهری کوهستانی و زیبایی در بخش ترکمانچای شهرستان میانه درآذربایجان شرقی است. شهری که در دامنههای جنوبی کوههای بزقوش قرار دارد و هوای کوهستانی و معتدلش دل و جان آدمی را به وجد می آورد. سرمای دوست داشتنی و هوای صاف و فرح بخشی که می تواند دل های مرده را نیز زنده کند.
این شهر یکی از قدیمیترین شهرهای میانه است و گفته می شود که تاریخ آن به به دوران سلجوقیان و اتابکان بازمی گردد. از آثار باستانی ترکمانچای میتوان به تپه باستانی بروانان در یک کیلومتری جنوب غربی روستای صومعه علیا و تپه خاکستر( در ترکی آذربایجان: کول تپه) در حدود یک کیلومتری شرق این شهر اشاره کرد.
این شهر با عطر آویشن و شیرین بیان و گل خطمی و کتیرا زنده است. درختان گردو بادام کوهی منظره ای دو چندان به این شهر بخشیده است و درختان گردو و گلابی و زرد آلو و سیب کام هر رهگذری را که سری به این شهر زده باشد شیرین میکند. جوانان این منطقه روزهای خود را در کارگاههای ریسندگی و موزاییک سازی سپری میکنند. در دل این شهر ساکن و آرام اما چهارمین مرکز انتقال نفت منطقه شمالغرب به فعالیت همیشگی خود ادامه میدهد که نفت را این ماده خام و ارزشمند را به نقاط دوردست انتقال می دهد.
به گفته کارشناسان، وظیفه این مرکز انتقال و تامین نفت خام پالایشگاه تبریز و بخشی از خوراک پتروشمی تبریز و تامین سوخت استانهای شمالغرب کشور و سوخت نیروگاههای اردبیل، ارومیه و سوخت هواپیماها است.
حوزه استحفاظی این مرکز که در کیلومتر 460 الی 554 و به طول 94 کیلومتر است که خود مرکز در کیلومتر 473 این خط انتقال واقع شده است. انتقال روزانه 110 هزار بشکه نفت خام با ظرفیت 750 متر مکعب در ساعت از خط 16 ری ـ تبریز و 60 هزار متر مکعب فرآوردههای نفتی اعم از بنزین معمولی و یورو، نفت سفید، نفت گاز معمولی و نیز نفتهای سبک و سنگین حاصل تلاش این مرکز است.
این مرکز که به نام «شهید کریمی» مزین شده و چهارمین مرکز انتقال نفت شمالغرب منطقه است که در حصار گندم زارطلایی است که هر صبح خورشید را به زمین فرا می خوانند تا کارکنان این مرکز زیبایی های دوچندانش را به نظاره بنشینند. مساحت کل این مجموعه 19 هکتار است که 10 هکتار آن مسکونی و 5 هکتار فضای سبز (اعم از صنعتی و غیر صنعتی) و بقیه نیز محوطه صنعتی را شامل میشود. زمینهای کشاورزی که بیشتر محصولشان گندم است این مرکز را تحت احاطه خود در آورده ، وارد محوطه که میشوی مرکز پر از گلهای رز است با عطر دل انگیزی که هرگز سیر نمی شوی . این مرکز تا سال 1380 به صورت اقماری فعال بوده و پس از سال 1380 با تحویل خانههای سازمانی این مرکز از اقماری خارج شد. در واقع تعداد واحدهای مسکونی این مرکز 26دستگاه است و واحد مهمانسرا با ظرفیت 40 نفر از امکانات سکونتگاهی این مرکز است. از امکانات رفاهی این مرکز نیز میتوان به رستوان، درمانگاه با یک دستگاه آمبولانس، نانوایی، سالن سینما، سالن ورزشی، پایگاه بسیج و پارک کوچکی که پذیرای معدود کودکان ساکن در این مرکز هست اشاره کرد.
گفته میشود که تعداد 15 خانوار در شهرک سازمان سکونت دارند که با شرایط شیفتی کار پرسنل مرکز در شهرک سازمانی این مرکز بهسر میبرند .کلیه عملیات این مرکز توسط 53 نفر از کارکنان رسمی، پیمانی و قرارداد مستقیم که به صورت شبانه روز و صادقانه مشغول خدمت هستند، انجام میشود. این مرکز آشپزخانهای دارد که غذاهای خوشمزهای طبخ میکند و مزه غذاها تا مدتها در زیر زبان هر همکاری که به منظور ماموریت به این مرکز بیاید می ماند.
داخل این فضای صنعتی یک نانوایی فعال است که نانهای خوشمزه و داغ پخت میکند و حتی کسانی که برای ماموریت به این مرکز می روند از این نان برای خانواده تهیه میکنند و به عنوان سوغات با خود میبرند. ورودی قسمت صنعتی را درختان سیب قرمز احاطه کرده که با دیدنش یاد شعر لبخند پر از سیب توزیباست /آن سیب بهشتی که فقط در بدری داشت برایم تداعی می شود.
مسئولیت های اجتماعی در مرکزانتقال نفت شهید کریمی
مرکز انتقال نفت قره چمن از نظر مسئولیت اجتماعی ذاتی آن در حوادث گوناگون طبیعی و غیرطبیعی پیشرو بوده و با استفاده از امکانات موجود مرکز و با هماهنگی با مدیریت منطقه و معاونین سعی در رفع مشکلات مردم دارد که از جمله آن میتوان کمک به اطفاء حریق محصولات زراعی کشاورزان اطراف مرکز و نیز شهر ترکمانچای، کمک هر ساله به بازگشایی جاده اصلی شهر ترکمانچای در بارشهای سنگین برف و بوران، کمک به بازگشایی هر ساله راههای روستایی و در بندبرف و بوران و حضور بلافاصلهای همکاران و پزشکیار مرکز در زلزله آبان ماه 98 در روستای ورنکش که بازتاب زیادی در استان و نیز خط لوله داشت، اشاره کرد. بدیهی است هر آنچه که در توان مرکز بوده در جهت کاهش آلام انسانهای والا مقام این محدوده انجام میدهد و این را برخود وظیفه میداند و چه تشکری بهتر از شادی آنها بعد از اینکه راهی باز میشود و آتشی خاموش میشود و چه زیبا لبخند کودکی که با تلاش همکاران این مرکز و باز شدن جاده مسدود شده با برف و رسیدن آن به نزدیکترین درمانگه که به دنیا میآید و خستگی را از آن همه همکاران میزداید
گفتنی است فاصله این مرکز تا مرکز انتقال نفت قبل خود ( میانه) 38 کیلومتر و از مرکز انتقال نفت ایدهلو حدود 110 کیلومتر فاصله دارد و فاصله آن تا مرکز انتقال نفت و تاسیسات بعدی (تبریز) 134 کیلومتر است.
10میلیارد لیتر نفت خام و فرآورده های نفتی در سال جابه جا میشود
مرکز انتقال نفت قره چمن وظیفه انتقال حدود 10 میلیارد لیتر نفت خام و فرآورده های نفتی را در سال به عهده دارد که شش میلیارد و 400 میلیون لیتر آن نفت خام و 3 میلیارد و 650 میلیون لیتر آن فرآورده شامل بنزین ، نفت سفید، نفت گاز، و نفت های سبک و سنگین می باشد که از طریق دو خط 16 نفت خام و 14 فرآورده انجام میگیرد.
خط لوله 14 ری ـ تبریز در سال 1354 به طول 606 کیلومتر احداث آن شروع و در سال 1356 به بهره برداری رسید . در ابتدا وظیفه آن خط انتقال خام و تامین خوراک پالایشگاه تبریز بود که با تغییراتی که در سال 1372 در داخل مرکز انجام گرفت خط 14 از منیفولد اصلی جدا و در ابتدا به دو دستگاه پمپ با نیروی محرکه توربین گازی از نوع رستون 1750 TA متصل و به عملیات تقویت فشار و انتقال انواع فرآورده های نفتی اختصاص یافت و متعاقبا با تغییراتی در سال 1390 انجام گرفت کار تقویت فشار فرآورده در خط 14 اینج از طریق 2 عدد توربین سولار سنتار 4000MDG که به صورت سری است، انجام میگیرد. در حال حاضر در موقع بهرهبرداری یکی از توربینها فعال و دیگر به صورت آماده قرار میگیرند. نظر به مزایای تلمبه خانه برقی نسبت به تلمبه خانه توربینی که از جمله آنها میتوان به نبودن تکنولوژی بالا و تعمیرات و نگهداری ( که در مورد توربین بسیار حائز اهمیت و حیاتی است) عدم نیاز به استارت اولیه در حالت گردش داخلی، ظرفیت بالای پمپاژ، سادگی بهرهبرداری ، افزایش راندمان و کاهش مصرف انرژی و موارد دیگر اشاره کرد.
در بهمن ماه 1399 با نصب یک دستگاه الکتروموتور 1/1 مگاواتی روی این خط که برای اولین بار در مرکز انتقال نفت قره چمن به صورت پایلوت طراحی ، نصب و راه اندازی شد امکان استفاده از الکتروموتور نیز روی این خط فراهم گردید که در برنامه بعدی با حذف یکی دیگر از توربین های ۱سولار و بهره برداری از الکتروموتور سهم بسزایی در صرفه جویی در انرژی و یا در هزینه تعمیرات و حتی حذف توقف های اضطرارای و در فصول سرد سال به سبب افت فشار گار خواهد شد.
همچنین خط 16 اینج مرکز در سال 1363 و به طول 607 کیلومتر احداث شد و به مدت 9 سال در اختیار شرکت گاز بود که در سال 1372 تحویل خط لوله نفت شد و با تغییراتی در منیفولد و استفاده از توربینهای سولار جهت پمپاژ نفت خام استفاده شد تا اینکه در سال 1386 و با نصب الکتروموتورهای جدید عملیات پمپاژ با الکتروموتورهای جدید شروع و تا این لحظه نیز ادامه دارد
از امکانات این مرکز میتوان به الکتروپمپهای مرکزی اشاره کرد. مرکز انتقال نفت شهید کریمی ترکمانچای دارای پمپاژ فعال بر روی هر دو خط 16 اینچ نفت خام و 14 اینچ فرآورده است و همانگونه که اشاره شد پمپاژ نفت خام در حال حاضر توسط الکتروپمپهای انجام میشود که نیروی محرکه این پمپها از الکتروموتورهای KV 6 با توان 1/2 مگاوات ساخت کارخانه ABB تامین میگردد که بهرهبرداری از این تلمبه خانه در شهریور ماه 1389 آغاز شده است و در صورت بروز مشکل امکان بهره برداری از توربینهای برای پمپاژ نفت خام نیز وجود دارد.
این مرکز در واقع همچون گوهری در شهر ترکمنچای قرار گرفته و وظیفه انتقال نفت، این ماده ارزشمند را به سایر شهرها به عهده دارد تا در کورسوی چراغ ساکنین بدمد وشبهای تارشان را روشن و اجاق زندگیشان را گرم کند چنان گرمای مطبوعی که زیبایی ها وروشنای زمستان بتوان معنا کرد .